کد مطلب:27803 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:231

تحقیق در انتساب سُکَینه به امام علی












مصادر تاریخی شیعه و اهل سنّت، در میان فرزندان علی علیه السلام از دختری به نام سُكَینه نام نبرده اند؛ اما در كشور سوریه، مزاری به نام سُكینه بنت علی علیه السلام وجود دارد. همچنین در سه گزارش حدیثی و تاریخی نیز به این نام برمی خوریم:

1. در ماجرای دفن حضرت فاطمه علیها السلام نقل شده است كه امام علی علیه السلام فرمود:

پس ندا دادم: ای اُمّ كلثوم، ای زینب، ای سكینه، ای فضّه، ای حسن، ای حسین! بشتابید و از مادرتان یادگاری برگیرید![1].

برخی آمدن نام سكینه را در كنار زینب و اُمّ كلثوم، قرینه صحّت انتساب مزار موجود در سوریه به سكینه فرزند امام علی علیه السلام دانسته اند؛ اما این استدلال به چند دلیل، پذیرفتنی نیست:

الف - مرحوم مجلسی تصریح كرده است كه این متن را از منبع قابل اعتمادی اخذ نكرده است.[2].

ب - ذكر فضّه در كنار سكینه و فرزندان علی علیه السلام، دلالت می كند كه در آن هنگام، كسانی جز فرزندان حضرت نیز حضور داشته اند.

ج - هیچ منبع تاریخی ای وجود دختری به نام سكینه را برای حضرت فاطمه علیها السلام تأیید نكرده است.

2. در سند روایتی در مدح بانوی دو عالم، حضرت زهراعلیها السلام چنین آمده است:

از حسین بن ابراهیم قمی، از علی بن محمّد عسكری، از صعصعة بن ناجیه، از زید بن موسی، از پدرش، از جدّش جعفر بن محمّد، از پدرش، از عمویش زید بن علی، از پدرش، از سكینه و زینب - دو دختر علی علیه السلام -، از علی علیه السلام.[3].

امّا ضعف شدید در ابتدای سند، احتمال اشتباه در نقل را افزایش می دهد و افزون بر آن، دیده نشده كه امام باقرعلیه السلام به طریق زید از امام سجادعلیه السلام، نقل روایت كند.

3. در نقل دیگری از امام حسین علیه السلام آمده است:

خدمتكاری بر خواهرم سكینه بنت علی علیه السلام وارد شد و وی سرش را از او پوشاند....[4].

سند این روایت نیز به شدّتْ سست است و برخی از راویان آن، مجهول هستند و دچار خلط گشته اند، یعنی میان روایات درست و نادرست درآمیخته اند.









    1. بحار الأنوار: 15/179/43.
    2. بحار الأنوار: 15/174/43.
    3. دلائل الإمامة: 52/146، بحار الأنوار: 37/112/81.
    4. الأمالی، طوسی: 780/366، بحار الأنوار: 7/45/104.